Ancje se cumò o vin i Arbe Garbe e i FLK che a rinovin la nestre tradizion musicâl, no stin a dismenteâsi che la vere musiche furlane e je chê che o vin cognossût di piçui, cu lis contis e i cjants popolârs.
A mi mi son simpri restâts tal cjâf Ursule Parussule e l’Om di Buri. In principi, ju cjantavi cence stâ tant li a resonâ su lis peraulis, ma cuant che o ai tacât a cirî di capî lis lôr storiis al jere simpri alc che no mi tornave, e forsit par chel o soi simpri stade sigure che chei doi a vessin vût alc di platâ.
Tant par scomençâ, ae domande «ce fâstu su chê vît?», Ursule no da mai une rispueste clare: parcè varessie di sta suntune vît par mangjâ pan e coculis? No saressial plui comut mangjâ coculis sentade a cjase, o a la piês parsore di un cocolâr? E no stin a fevelâ de storie che e conte sul so om, che secont jê al è scugnût lâ fin in France nome par comprâ une belance, e par pesâ cui? Un che si sa bielzà trop che al pese! Ma pussibil che nissun al vendi une buine belance plui dongje di cussì? Sù po, al è clâr come il soreli che Ursule no le conte juste.
Cumò fevelìn di chel altri, l’om di Buri: une storie dolorose di violence familiâr, ancje se a cjantâle cussì, cun chê melodie ritmade, e samee une robe di ridi. La vicende e je contade cussì, secje, cence sgherlifs, ma a cjalâ ben tu cjatis subit un particolâr suspiet: secont chel che al à scrit la cjançon, l’om di Buri al à copât sô agne «par no savê ce fâ». Une scuse che e pues lâ ben par ducj, ma no par un furlan: un furlan al cjate simpri alc ce fâ, massime se, come che o vin scuvierzût de strofe parsore, al à une cjase e un ort dulà mateâ.
Cussì, cui agns, a fuarce di scoltâ chei doi cjants e di masanâi sù, mi soi fate une mê teorie parsore di ce che al pues jessi sucedût pardabon: Ursule e sta là su chê vît par riclamâ la atenzion e par fâ viodi a ducj che e sta spietant so marît. Si è inventade une storie tant strane par meti ducj a tasê. Par vêr, Ursule e sa ben che il so om nol tornarà mai indaûr de France, parcè che in France nol è nancje mai lât. L’om di Ursule, secont me, al è stât copât dal om di Buri (che dopo al à scugnût copâ ancje sô agne, parcè che lu veve scuvierzût) e Ursule, pôc timp dopo, e je scjampade in Canadà cun lui. O soi sigure: se nome ai timps di Ursule e dal siôr di Buri a vessin vût bielzà inventât Chi l’ha visto?, cumò no staressin chi a cjantâ parsore di une storie che e sta cussì pôc in pîts.
BETE DI SPERE
Presentazion / La Patrie dal Friûl e presente il libri “Fûc su Gurize” di Ferruccio Tassin e Gianni Nazzi
Redazion
La Patrie dal Friûl e presente il libri “Fûc su Gurize”.“La Patrie” e je la cjase dai furlans che no si rindin: e par chest e à volût meti dongje un libri zontant insiemi lis peraulis che chescj doi inteletuâi a doprin par descrivi ce che e jere cheste culture di cunfin e ce che […] lei di plui +
Cungjò / Mandi, Bruno.
Redazion
Al declarave “che nol è dificil fâ telecronachis in marilenghe e che il furlan al à peraulis e espressions di pueste par fâlu”. lei di plui +
L’EDITORIÂL / La lezion de bandiere par dismovisi dal letarc
Walter Tomada
Par sigûr o sin stâts ducj braurôs cuant e je rivade in television la storie, discognossude a tancj furlans, di Marc di Murùs (o Moruç?), ultin a rindisi ae concuiste venite dal 1420. Pûr di no dineâ la sô apartignince ae Patrie dal Friûl, lui – che al puartave la bandiere dal Stât patriarcjâl – […] lei di plui +
La piçade / Fevelìn di autonomie pluio mancul diferenziade
Mastiefumate
In Italie si torne a fevelâ di autonomie. Magari par dâi cuintri, ma si torne a discuti. La Lega cu la propueste di leç su la autonomie diferenziade e torne a metile in cuistion. Dopo la Secession de Padanie, la Devoluzion, la Gjestion des Regjons dal Nord, dutis cuistions ladis in malore, cumò Calderoli al […] lei di plui +
Grant suces di “Stin dongje ae Patrie”, la tierce edizion de fieste dal nestri gjornâl
Redazion
Pe rassegne Avostanis, li dai Colonos a Vilecjaze di Listize, il mont des associazions, de culture, dal spetacul, dal sport si è strenzût intor dal gjornâl dut par furlan fondât tal 1946 A an partecipât: Glesie Furlane, i Bakan, Claudio Moretti – Elvio Scruzzi – Fabiano Fantini (Teatro Incerto), Serena Fogolini e Raffaele Serafini (Contecurte), […] lei di plui +
L’EDITORIÂL / No stin a colâ inte vuate de indiference
Walter Tomada
Al à fat une vore di scjas l’articul scrit su la “Patrie” di Setembar di Marco Moroldo, furlan che al vîf in France e che al à insegnât ai siei fîs la marilenghe. Tornât a Mortean pes vacancis di Istât, al à provât a cirî cualchi zovin o cualchi frut che al fevelàs furlan cui […] lei di plui +