Sfuei Mensîl Furlan Indipendent
Archivi de Patrie

ATUALITÂT – Capî par judâsi… ancje par furlan

............

Il rivâ a capîsi al pararès un fât normâl, soredut tai timps de comunicazion invadente in dutis lis manieris che le cognossìn (celulârs, internet, e. v. i). Dût câs, e esist ancje une lenghe che e jude a vivi miôr, chê dal cûr, chê che in tancj a doprin ogni dì, no par convenzion, ma par semplicitât. Il câs al è chel dai nestris vecjos, indulà che la lôr lenghe, il furlan, e je l’imprest pui facil di doprâ par rivâ a intindisi cul mont. Un mont che dispès, tal sô ingherdeâsi, nol permet cheste pussibilitât. Dispês lis fameis di vuê no rivin, come une volte, a tignî a ments i vons e alore si clame dongje chês che vuê a son clamadis “badantis”. Personis dispès forestis che a àn un bon ce fâ a rivâ adore a doprâ il talian. Partint di cheste cussience, la Provincie di Udin cul so president Pietro Fontanini e l’assessôr aes politichis sociâls Adriano Piuzzi, e à metût adun un librut cun espressions e sprocs par furlan, voltadis tes cinc lenghis forestis plui dopradis (inglês, ucrain, serp, rumen e albanês). Titul dal manuâl: “Capîsi par judâsi”. Un imprest par che a deventin plui facii i rapuarts umans tra l’assistent e la persone in cure, che al pues dome che judâ a no pierdi i ponts di orientament, come la cjase, la fevele e cun jê la relazion. Il lavôr al è stât presentât ai 7 di Març a palaç Belgrado a Udin.
La vuide e jentre te suaze des azions dal Plan provinciâl de imigrazion. Il librut al è stât stampât in 15.000 copiis e al sarà dât fûr tai centris di colocament lavoratîfs de provincie. La iniziative e pâr che e varà une continuazion tal prossim futûr ancje te Provincie di Pordenon.
Mauro Della Schiava

L’EDITORIÂL / La lezion de bandiere par dismovisi dal letarc

Walter Tomada
Par sigûr o sin stâts ducj braurôs cuant e je rivade in television la storie, discognossude a tancj furlans, di Marc di Murùs (o Moruç?), ultin a rindisi ae concuiste venite dal 1420. Pûr di no dineâ la sô apartignince ae Patrie dal Friûl, lui – che al puartave la bandiere dal Stât patriarcjâl – […] lei di plui +

La piçade / Fevelìn di autonomie pluio mancul diferenziade

Mastiefumate
In Italie si torne a fevelâ di autonomie. Magari par dâi cuintri, ma si torne a discuti. La Lega cu la propueste di leç su la autonomie diferenziade e torne a metile in cuistion. Dopo la Secession de Padanie, la Devoluzion, la Gjestion des Regjons dal Nord, dutis cuistions ladis in malore, cumò Calderoli al […] lei di plui +

L’EDITORIÂL / No stin a colâ inte vuate de indiference

Walter Tomada
Al à fat une vore di scjas l’articul scrit su la “Patrie” di Setembar di Marco Moroldo, furlan che al vîf in France e che al à insegnât ai siei fîs la marilenghe. Tornât a Mortean pes vacancis di Istât, al à provât a cirî cualchi zovin o cualchi frut che al fevelàs furlan cui […] lei di plui +