Sfuei Mensîl Furlan Indipendent
Archivi de Patrie

IL PERSONAÇ STORIC. Valentino Presani

............


Valentino Presani (Udin 18.4.1788 – Udin 18.4.1861), al è forsit plui celebrât intal forest che no in Friûl, magari cussì no. Arlêf dal grant mestri Canova, al studie prime inte universitât di Bologne architeture e inzegnarie, e po dopo si perfezione a Rome. Vincidôr a Vignesie dal grant premi di architeture tal 1812 e a Rome tal 1815, al è considerât un dai plui impuartants progjetiscj de culture Neoclassiche europeane. La sô firme in Patrie e je metude sot dal progjet dal cimitieri di Sant Vît, a Udin, ma ancje in chel dal biel palaç dai studis di place Garibaldi, come dal sotpuarti de Basiliche des Graciis, simpri a Udin. Il stât cravuat ore presint i ricognòs il merit di vê trasformade la anime urbanistiche de Dalmazie costiere, dal moment che al rivarà a cuvierzi la cjarie di diretôr des publichis costruzions, impegnantsi cun estri e sapience pardabon straordenaris.
✒ Agnul Floramo

L’EDITORIÂL / La lezion de bandiere par dismovisi dal letarc

Walter Tomada
Par sigûr o sin stâts ducj braurôs cuant e je rivade in television la storie, discognossude a tancj furlans, di Marc di Murùs (o Moruç?), ultin a rindisi ae concuiste venite dal 1420. Pûr di no dineâ la sô apartignince ae Patrie dal Friûl, lui – che al puartave la bandiere dal Stât patriarcjâl – […] lei di plui +

La piçade / Fevelìn di autonomie pluio mancul diferenziade

Mastiefumate
In Italie si torne a fevelâ di autonomie. Magari par dâi cuintri, ma si torne a discuti. La Lega cu la propueste di leç su la autonomie diferenziade e torne a metile in cuistion. Dopo la Secession de Padanie, la Devoluzion, la Gjestion des Regjons dal Nord, dutis cuistions ladis in malore, cumò Calderoli al […] lei di plui +

L’EDITORIÂL / No stin a colâ inte vuate de indiference

Walter Tomada
Al à fat une vore di scjas l’articul scrit su la “Patrie” di Setembar di Marco Moroldo, furlan che al vîf in France e che al à insegnât ai siei fîs la marilenghe. Tornât a Mortean pes vacancis di Istât, al à provât a cirî cualchi zovin o cualchi frut che al fevelàs furlan cui […] lei di plui +