Sfuei Mensîl Furlan Indipendent
Archivi de Patrie

“Saurschotte” e senkl, guscj unics

............

Par solit a son i oms a lavorâ il lat par fâ formadi; a Sapade, invezit, il mistîr dal fedâr lu davuelzin cun entusiasim e professionalitât dôs fantatis, Marta e Sara Piller Roner, 31 e 33 agns, che tal 2009 a àn rilevât la latarie turnarie dal paîs (pari e nono a ‘nt jerin stâts i presidents) e le àn ristruturade, fasintle deventâ – cence mai sparagnâsi – un pont di riferiment cu la lôr produzion di cualitât. Lis zovinis a lavorin lat di cjavre e di vacje – 120/130 litris in dì – e a produsin formadi di stagjonâ, latarie fresc, formadi tal fen, strachin, jogurt, scuete, spongje e la saurschotte. Il tipic formadi fresc aromatizât cul dragoncel di mont lu fasin dome Marta e Sara te latarie Plodar Kelder di Sapade, in Borgade Fontana, li che si pues cuistâ e cerçâ, te salute pes degustazions, insiemi a chei altris formadis e aes grassinis fumadis cun len di faiâr, come par vieri, dal pari purcitâr. Tal banc frigorifar si cjatin salams, panzetis, lonzis, ardiel, ville (boldons) e senkl (un speck particolâr, fumât e stagjonât par cuatri mês, aromatizât cun cumin e pomulis di barancli). Un satûl di savôrs e di profums sapadins.
Un altri lûc di no pierdi par cui che al cîr lis specialitâts dal teritori – de saurschotte ai formadis di malghe, aes grassinis fin a marmeladis, mîls, infûs e sgnapis – e je La Bottega di Sappada, in Borgade Palù, tal centri dal paîs, gjestide cun passion e competence di Michela e Massimo Casciaro, mestri afinadôr, bon di promovi il so teritori come pôcs cui siei prodots di ecelence, fîs de tradizion e de sapience dai artesans dal gust di Sapade e dal dulintor.

(e.a.)

L’EDITORIÂL / La lezion de bandiere par dismovisi dal letarc

Walter Tomada
Par sigûr o sin stâts ducj braurôs cuant e je rivade in television la storie, discognossude a tancj furlans, di Marc di Murùs (o Moruç?), ultin a rindisi ae concuiste venite dal 1420. Pûr di no dineâ la sô apartignince ae Patrie dal Friûl, lui – che al puartave la bandiere dal Stât patriarcjâl – […] lei di plui +

La piçade / Fevelìn di autonomie pluio mancul diferenziade

Mastiefumate
In Italie si torne a fevelâ di autonomie. Magari par dâi cuintri, ma si torne a discuti. La Lega cu la propueste di leç su la autonomie diferenziade e torne a metile in cuistion. Dopo la Secession de Padanie, la Devoluzion, la Gjestion des Regjons dal Nord, dutis cuistions ladis in malore, cumò Calderoli al […] lei di plui +

L’EDITORIÂL / No stin a colâ inte vuate de indiference

Walter Tomada
Al à fat une vore di scjas l’articul scrit su la “Patrie” di Setembar di Marco Moroldo, furlan che al vîf in France e che al à insegnât ai siei fîs la marilenghe. Tornât a Mortean pes vacancis di Istât, al à provât a cirî cualchi zovin o cualchi frut che al fevelàs furlan cui […] lei di plui +